Limfedema
Limfa dövranı sistemi interstisial mayenin və metabolik tullantıların bədəndən xaric olmasını təmin edir. Qan damarları kimi qan dövranı sistemidir. Bəzi hallarda limfa sistemi öz işini görə bilmir və həmin nahiyədəki maye və qalıqlar yığılaraq proteinlə zəngin ödəmə çevrilir, buna limfedema deyilir. Limfedema bir qolda və ya ayaqda inkişaf edə bilər və ya hər iki qol və ya ayaqda inkişaf edə bilər. Ödem artdıqca çuxurlar çıxmağa başlayır və həmin əzadan gündəlik həyatda istifadə etmək çətinləşir. Sonrakı dövrlərdə dəri qırışlarında problemlər yarana bilər.
Limfa ödemi adətən xərçəng müalicəsi alan xəstələrdə limfa düyünlərinin qismən və ya tamamilə çıxarılmasından sonra, interstisial mayenin limfa sisteminin daşıyacağı yükdən çox olması və mövcud limfanın sistemi daşımaqda çətinlik çəkdiyi zaman inkişaf edir. Bəzən sınıq, infeksiya, həşərat dişləmələri, radiasiya terapiyası, travma, əməliyyatdan sonra və ya insultdan sonra inkişaf edə bilər.
Klinika
Adətən qol və ya ayaqda müəyyən nahiyələrdə şişkinlik olur, dəridə gərginlik, ağırlıq hissi, dəri sərtliyi müşahidə edilir. Şişkinliyin mövcud olduğu oynaqda məhdudiyyət ola bilər.
Müalicə
Manual limfatik drenaj masajı: Əl ilə edilən terapevtik masajdır. Məqsəd yığılmış ödemi bütöv limfatiklər nahiyəsinə aparmaq və onun sistemdən xaric olmasını təmin etməkdir.
Kompressiya (sarğı): Qan dövranının aşağıdan yuxarıya doğru gedəcəyi istiqamətdə ödemli nahiyənin ən ucundan başlayaraq sıxdan boşluğa qədər xüsusi sarğılarla sarılmasıdır. Məqsəd əllə limfa drenajı ilə işə başlayan limfa sisteminin davamlılığını təmin etməkdir.
Məşq: Ödəmli nahiyədə oynaqlarda hərəkət məhdudiyyətlərini açmaq üçün tətbiq edilən məşqdir.
Dəriyə qulluq: Dərinin sərtləşməsi və uzanması səbəbindən xüsusi kremlərlə nəmləndirilməsi lazımdır. Dəridə göbələk və infeksiya kimi patoloji vəziyyətlərdə dermatoloqun məsləhətləşməsi tələb olunur.
Nələrə diqqət etməliyik
Dəridə və ətraflarda infeksiya olmamasına, həşərat-milçək sancmamasına, dar paltar geyinməməyə diqqət etməliyik. Gündəlik həyatda limfedemalı əzaları uzun müddət aşağı salmamalıyıq.