Çiyin Sıxılma Sindromu
Çiyin insan bədəninin ən hərəkətli oynağıdır. Bütün istiqamətlərdə irəli, geri, yuxarı, aşağı, içəri və xaricə hərəkət etməyə imkan verən mürəkkəb birləşmədir. Çiyin birləşməsini düz lövhəyə bənzəyən glenoid sümüyü və topa bənzəyən humerus sümüyünün başı əmələ gətirir. Qısa əzələlərin bağları, oynaq kapsulları və vətərləri bu formalaşmanın yerində qalmasını təmin edir.
Çiyin qurşağını (rotator manşet) meydana gətirən əzələlərin çiyin birləşməsinin damında akromion deyilən sümük altında sıxılmasıdır. Tibb ədəbiyyatında buna impingement deyilir. Bundan əlavə, bu bölgədə bursa adlı kisəvari bir quruluş var. Bu struktur sürtkü mayesi ilə sümük və əzələ arasındakı sürtünməni azaldır. Davamlı hərəkət diapazonu üçün yumşaq zona təmin edir. Sıxılma nəticəsində bursa adlanan kisənin ödemi olan bursit meydana gəlir. Bu, sıxılmanı daha da artıracağından, müalicə edilmədikdə tendinit dediyimiz vətər zədəsi, rotator manşet deyilən çiyin funksiyalarının çoxunu yerinə yetirən əzələ-vətər strukturunda hətta yırtılmaya səbəb ola bilər.
Səbəblər
Onlar adətən gənc yaşlarda akromionun struktur anomaliyalarıdır. Bərpaedici qolu çiyin üzərində qaldıraraq edilən hərəkətlər, bədən tərbiyəsi kimi idmanlarda ani yüklənmələr və ya əzələ balanssızlıqları, irəli yaşlarda çiyin oynağının kalsifikasiyasına səbəb ola bilər.
Diaqnoz
Adətən müayinə ilə diaqnoz qoyulur. Xəstə qolu yuxarı qaldıranda, onu arxa cibinə və ya kürəyinə toxundurmaq istəyərkən çiyin ön hissəsində sancılı ağrı hiss edir. Xüsusilə çiyin üstə uzanarkən ağrının gecələr artması xarakterikdir. Sümük strukturlarında degenerasiya və ya struktur pozğunluğunun olub olmadığını görmək üçün rentgen şüaları tələb olunur. Qabaqcıl bir müayinə olaraq maqnit rezonans (MR) görüntüləmə istifadə olunur, burada rotator manşet (çiyin qurşağı əzələləri) və digər yumşaq toxumalar daha yaxşı qiymətləndirilir.
Müalicə
Ağrı adətən yüngül başlayır və zamanla artır. Ona görə də xəstə həkimə müraciət edəndə adətən bir neçə aydır ağrıları olduğunu bildirir. Müvafiq ağrı kəsicilər və buz terapiyası erkən dövrdə təsirli ola bilər. Bu müalicə uğursuz olarsa və ya irəliləmiş hallarda lokal inyeksiya və PRP (Platelet rich plazma) kifayət qədər təsirli ola bilər. Digər müalicə alternativi fiziki terapiyadır. Bütün müalicələrə baxmayaraq simptomlar yaxşılaşmırsa, cərrahi müdaxilə tələb olunur. Xəstəliyin şiddətindən və növündən asılı olaraq qapalı (artroskopik) və ya açıq əməliyyat tələb oluna bilər.